3PL และ 4PL - โลจิสติกส์บุคคลที่ 3 และบุคคลที่ 4

3PL ย่อมาจาก Third-Party Logistics แปลว่า โลจิสติกส์บุคคลที่ 3 หมายถึง การว่าจ้างเหมาช่วงกิจกรรมด้านโลจิสติกส์ทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดขององค์กรให้บริษัทภายนอกซึ่งเชี่ยวชาญเฉพาะเป็นผู้ดำเนินการ

คำว่า 3PL มีการใช้ตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษที่ 1970 โดยใช้เป็นคำย่อสำหรับบริษัทด้านการตลาดที่เป็นผู้ดำเนินการตามสัญญาการขนส่ง ซึ่ง ณ เวลานั้นสัญญาการขนส่งจะถูกกระทำเพียงสองกลุ่มคือบริษัทขนส่ง (Carrier) และบริษัทชิปปิ้ง (Shipping) ดังนั้นเมื่อมีบริษัทการตลาดดังกล่าวเข้ามาทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการรับคำสั่งขนส่งจากบริษัทชิปปิ้งและส่งต่อไปยังบริษัทขนส่ง (ทางราง) บริษัทการตลาดนั้นจึงกลายเป็นบุคคลที่สามในสัญญาการขนส่ง และนั่นคือจุดกำเนิดของคำว่า 3PL

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาคำว่า 3PL ก็แพร่หลายไปยังกลุ่มบริษัทที่ให้บริการด้านโลจิสติกส์ โดยทั่วไปมักจะเป็นการบริการแบบเหมารวม ไม่ว่าจะเป็น บริการขนส่ง บริการคลังสินค้า บริการครอสด็อกกิ้ง บริการจัดการพัสดุคงคลัง บริการด้านบรรจุภัณฑ์ และบริการนำเข้า-ส่งออก

ในทางกฎหมาย 3PL จะหมายถึง บุคคลที่รับ ถือ หรือดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดเพื่อการขนส่งสินค้าทางธุรกิจ แต่มิได้เป็นเจ้าของสินค้านั้น

4PL ย่อมาจาก Fourth-Party Logistics แปลว่า โลจิสติกส์บุคคลที่ 4 ซึ่งหน่วยงานหรือองค์กรที่ดำเนินการกิจกรรมทางโลจิสติกส์ให้บริษัทอื่น ๆ แต่มีความต่างจาก 3PL ดังนี้

1) 4PL ถูกก่อตั้งในลักษณะของบริษัทร่วมทุน หรือไม่ก็มีสัญญาระยะยาวกับลูกค้าหลักเจ้าใดเจ้าหนึ่ง
2) 4PL ดำเนินการเสมือนเป็นตัวแทนเพียงผู้เดียวของลูกค้าในการทำสัญญาทางธุรกิจใด ๆ กับผู้ให้บริการทางโลจิสติกส์หลาย ๆ ราย
3) กิจกรรมในห่วงโซ่อุปทานแทบทั้งหมดของลูกค้าจะถูกจัดการโดยบริษัท 4PL
4) บางครั้งบริษัท 3PL รายใหญ่ ๆ ก็ตั้งหน่วยงานในลักษณะของ 4PL ภายใต้โครงสร้างการบริหารของตัวเอง

ที่มา : CSCMP Glossary
ขอบคุณภาพจาก : http://www.supplychain247.com