Pallet แปลว่า พาเลท เป็นอุปกรณ์รองรับกล่องบรรจุภัณฑ์ที่เรียงซ้อนกันเป็นชั้น ๆ เพื่อให้สามารถขนส่งไปมาได้เป็นกลุ่มก้อน
ปัจจุบันพาเลทผลิตจากวัสดุที่หลากหลาย แต่ที่นิยมจะเป็นพาเลทไม้ พาเลทพลาสติก หรือพาเลทโลหะ โดยบางพาเลทอาจมีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น แท็ก RFID ติดไปด้วย
พาเลทมีหลายแบบและหลายขนาด แต่สามารถแบ่งการออกแบบได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ ๆ คือ
1) พาเลทแบบบล็อก หรือพาเลทลูกเต๋า (Block Design)
เป็นพาเลทที่ใช้ไม้ (หรือวัสดุอื่น) ทรงลูกบาศก์ (หรือลูกเต๋า) ทำหน้าที่เป็นเสารองรับน้ำหนักจากแผ่นไม้ด้านบนลงสู่แผ่นไม้ด้านล่างมีจำนวนทัั้งสิ้น 9 ชิ้น ความสูงของพาเลทแบบลูกเต๋าจะเท่ากับความสูงของขาลูกเต๋าบวกด้วยความหนาของแผ่นไม้ทั้งแผ่นบนและแผ่นล่าง
2) พาเลทแบบไม้คาน (Stringer Design)
พาเลทไม้คานแบบ 2 ways
พาเลทไม้คานแบบ 4 ways
เป็นพาเลทที่ใช้ไม้แผ่น (หรือวัสดุอื่นที่เป็นแผ่น) มาตั้งเป็นเสารับน้ำหนัก โดยทั่วไปจะใช้ประมาณ 3 - 4 แผ่น และบางคร้งจะมีการเจาะร่องที่ไม้แผ่นด้านข้างให้สามารถสอดงารถยก (Fork) เข้าได้ทั้ง 4 ทาง จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า 4 ways pallet
ขนาดของพาเลทก็เป็นอีกเรื่องที่น่าปวดหัว เนื่องจากมีการใช้กันอย่างหลากหลายแม้ว่าจะมีกำหนดมาตรฐานมาแล้วก็ตาม แต่ผู้ขนส่งสินค้า (รวมถึงผู้ผลิตและผู้บริโภคตลอดห่วงโซ่อุปทาน) ก็ยังคงเคยชินกับรูปแบบเดิม รวมถึงบางครั้งก็ได้ใช้ขนาดเดิมที่คุ้นเคยไปออกแบบโกดัง คลังสินค้า ชั้นวางพาเลทไว้เรียบร้อยแล้ว
เอาเป็นว่าขนาดพาเลทที่ใช้กัน ณ ปัจจุบันนี้ แบ่งออกเป็น 3 - 4 กลุ่ม ดังนี้
1) ขนาดมาตรฐานสากล (ISO 6780)
ISO ย่อมาจาก
International Organization for Standardization (ISO) แปลว่าองค์การมาตรฐานสากล ได้แบ่งขนาดพาเลทออกเป็น 6 ขนาด ภายใต้มาตรฐานหมายเลข
ISO Standard 6780: Flat pallets for intercontinental materials handling—Principal dimensions and tolerances
ขนาด (กว้าง × ยาว) มิลลิเมตร | ขนาด (กว้าง × ยาว) นิ้ว |
| Region most used in |
1016 × 1219 | 40.00 × 48.00 |
| อเมริกาเหนือ (แคนาดาและสหรัฐอเมริกา) |
1000 × 1200 | 39.37 × 47.24 |
| ยุโรปและเอเชีย เทียบเท่าขนาด 40" × 48". |
1165 × 1165 | 45.9 × 45.9 |
| ออสเตรเลีย |
1067 × 1067 | 42.00 × 42.00 |
| อเมริกาเหนือ ยุโรป และเอเชีย |
1100 × 1100 | 43.30 × 43.30 |
| เอเชีย |
800 × 1200 | 31.50 × 47.24 |
| ยุโรป (เป็นขนาดที่เข้าประตูทั่วไปได้)
|
2) ขนาดมาตรฐานทวีปอเมริกาเหนือ (North America)
ขนาดพาเลทในอเมริกาเหนือถูกกำหนดโดยสมาคมผู้ค้าของชำ (the Grocery Manufacturers' Association; GMA) ซึ่งพาเลทมาตรฐาน ISO ก็อยู่ในกลุ่มนี้ด้วย
ขนาด (กว้าง × ยาว) มิลลิเมตร | ขนาด (กว้าง × ยาว) นิ้ว | Production Rank | อุตสาหกรรมที่ใช้ |
1016 × 1219 | 40 × 48 | 1 | ร้านขายของชำทั่วไป |
1067 ×1067 | 42 × 42 | 2 | โทรคมนาคม และ สี |
1219 × 1219 | 48 × 48 | 3 | drums |
1219 × 1016 | 48 × 40 | 4 | กลาโหม และ ซีเมนต์ |
1219 × 1067 | 48 × 42 | 5 | สารเคมี และ เครื่องดื่ม |
1016 × 1016 | 40 × 40 | 6 | นมและผลิตภัณฑ์จากนม |
1219 × 1143 | 48 × 45 | 7 | ยานยนต์ |
1118 × 1118 | 44 × 44 | 8 | Drums, เคมี |
914 × 914 | 36 × 36 | 9 | เครื่องดื่ม |
1219 × 914 | 48 × 36 | 10 | เครื่องดื่ม, ไม้ , กระดาษ |
889 × 1156 | 35 × 45.5 | Unknown | กลาโหม |
1219 × 508 | 48 × 20 | Unknown | ค้าปลีก |
3) ขนาดมาตรฐานกลุ่มประเทศยุโรป (EUR Pallet)
แต่เดิมมีเพียงขนาดเดียว ซึ่งเป็นขนาดที่เหมาะสำหรับการขนส่งทางราง ออกแบบโดยพี่น้องตระกูลสเวนสัน (Svensson) โดยในช่วงเวลาหนึ่งเป็นพาเลทที่ใช้กันแพร่หลายในยุโรปด้วยนโยบาย "พาเลทแลกพาเลท" กล่าวคือพาเลททุกชิ้นมีความเป็นมาตรฐานและใช้วัสดุประกอบที่เหมือนกัน (ละเอียดขนาดว่าให้ใช้ตะปูได้แค่ 74 ตัวในหนึ่งพาเลท)
ต่อมาเมื่อโลกการค้ากว้างไกลเกินกว่ายุโรป จึงได้มีการกำหนดขนาดของยูโรพาเลทออกมาใหม่ให้สอดคล้องกับมาตรฐาน ISO มากขึ้น ดังนี้
EURO pallet type | Dimensions (W × L) | การเทียบเคียงกับ ISO pallet |
EUR, EUR 1 | 800 mm × 1,200 mm | 31.50 in × 47.24 in | ISO1, ขนาดเดียวกันกับ EUR |
EUR 2 | 1,200 mm × 1,000 mm | 47.24 in × 39.37 in | ISO2 |
EUR 3 | 1,000 mm × 1,200 mm | 39.37 in × 47.24 in | |
EUR 6 | 800 mm × 600 mm | 31.50 in × 23.62 in | ISO0, ครึ่งหนึ่งของ EUR |
| 600 mm × 400 mm | 23.62 in × 15.75 in | ขนาดหนึ่งในสี่ของ EUR |
| 400 mm × 300 mm | 15.75 in × 11.81 in | ขนาดหนึ่งในแปดของ EUR |
ที่มาของเนื้อหาและภาพประกอบ :
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Pallet
[2] https://en.wikipedia.org/wiki/EUR-pallet
[3] http://palletsvs.com/index.html
[4] http://www.bay-wood-products.com/learn-more/pallet-basics-glossary
[5] CSCMP Glossary